Gmina Horyniec-Zdrój
Gmina Horyniec-Zdrój
Historia lecznictwa uzdrowiskowego
Tradycje lecznicze Horyńca-Zdroju sięgają XVII wieku, gdy król Jan III Sobieski przybywał tu na polowania i kąpiele, jednak udokumentowany rozwój uzdrowiska rozpoczął się pod koniec XIX wieku dzięki Aleksandrowi Ponińskiemu. Pierwszy zakład kąpielowy powstał z trzema kabinami i sześcioma wannami, wykorzystując naturalne samowypływy wód siarczkowych nad potokiem Glinianiec. W 1888 roku Aleksander Poniński urządził pierwszy, prymitywny zakład kąpielowy, wykorzystując wodę z dwóch źródeł: z jednego do kąpieli, z drugiego do picia.
Po 1915 roku Horyniec przechodzi w ręce Stanisława Karłowskiego, który żeni się z Różą, córką Aleksandra Ponińskiego. Po I wojnie światowej, synowie razem z ojcem tworzą ambitny plan rozbudowy i modernizacji uzdrowiska. Nowoczesny zakład kąpielowy powstaje w miejscu starego, a okolica została zagospodarowana tak, by stworzyć unikalny nowoczesny kurort. Horyniec był intensywnie promowany w kraju i za granicą, a jego marką rozpoznawczą były unikalne borowiny i wody siarkowe.
Niestety, wszystkie urządzenia kąpielowe i większość pensjonatów zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. Status uzdrowiska Horyniec otrzymał w 1973 roku, a nazwę Horyniec-Zdrój używa oficjalnie od 1998 roku, stając się najmłodszym polskim uzdrowiskiem. Kąpiele błotne w Horyńcu-Zdroju wykorzystują unikalną borowinę zwaną "Czarnym Złotem", uznawaną za jedną z najlepszych w Europie, oraz wody siarczkowo-siarkowodorowe do zabiegów balneologicznych.
Po 1915 roku Horyniec przechodzi w ręce Stanisława Karłowskiego, który żeni się z Różą, córką Aleksandra Ponińskiego. Po I wojnie światowej, synowie razem z ojcem tworzą ambitny plan rozbudowy i modernizacji uzdrowiska. Nowoczesny zakład kąpielowy powstaje w miejscu starego, a okolica została zagospodarowana tak, by stworzyć unikalny nowoczesny kurort. Horyniec był intensywnie promowany w kraju i za granicą, a jego marką rozpoznawczą były unikalne borowiny i wody siarkowe.
Niestety, wszystkie urządzenia kąpielowe i większość pensjonatów zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. Status uzdrowiska Horyniec otrzymał w 1973 roku, a nazwę Horyniec-Zdrój używa oficjalnie od 1998 roku, stając się najmłodszym polskim uzdrowiskiem. Kąpiele błotne w Horyńcu-Zdroju wykorzystują unikalną borowinę zwaną "Czarnym Złotem", uznawaną za jedną z najlepszych w Europie, oraz wody siarczkowo-siarkowodorowe do zabiegów balneologicznych.
Charakterystyka geograficzna i klimatyczna
Horyniec-Zdrój położony jest u podnóża Roztocza Wschodniego w powiecie lubaczowskim, jako najbardziej na wschód wysunięte uzdrowisko statutowe w Polsce. Uzdrowisko charakteryzuje się klimatem nizinnym na terenie Południoworoztoczańskiego Parku Krajobrazowego, z dużym zalesieniem, małym uprzemysłowieniem i czystym środowiskiem stwarzającym wyjątkowo dobre warunki do klimatoterapii.
Miejscowość składa się z kilku dzielnic: Sioło, Szwaby, Hałanie, Górka, Miasteczko, Ruda, Trusze Małe i Trusze Duże, co nadaje jej unikalny charakter wiejsko-uzdrowiskowy. Leczniczy mikroklimat, duże zalesienie lasami bukowymi, bardzo małe uprzemysłowienie okolicy oraz czyste środowisko stwarzają wyjątkowo dobre warunki do leczenia uzdrowiskowego i sprzyjają różnym formom klimatoterapii.
Park zdrojowy został gruntownie zrewitalizowany w 2015 roku za ponad 10 milionów złotych, tworząc nowoczesną infrastrukturę na miarę ośrodka uzdrowiskowego. Region oferuje dostęp do atrakcji Roztocza jak rezerwaty nad Tanwią, roztoczańskie szumy, schrony linii Mołotowa czy cerkiew w Radrużu, a park zdrojowy z nowoczesnymi obiektami sanatoryjnymi zapewnia doskonałe warunki do leczenia schorzeń reumatycznych, dermatologicznych i układu krążenia w spokojnej atmosferze roztoczańskiej przyrody.
Miejscowość składa się z kilku dzielnic: Sioło, Szwaby, Hałanie, Górka, Miasteczko, Ruda, Trusze Małe i Trusze Duże, co nadaje jej unikalny charakter wiejsko-uzdrowiskowy. Leczniczy mikroklimat, duże zalesienie lasami bukowymi, bardzo małe uprzemysłowienie okolicy oraz czyste środowisko stwarzają wyjątkowo dobre warunki do leczenia uzdrowiskowego i sprzyjają różnym formom klimatoterapii.
Park zdrojowy został gruntownie zrewitalizowany w 2015 roku za ponad 10 milionów złotych, tworząc nowoczesną infrastrukturę na miarę ośrodka uzdrowiskowego. Region oferuje dostęp do atrakcji Roztocza jak rezerwaty nad Tanwią, roztoczańskie szumy, schrony linii Mołotowa czy cerkiew w Radrużu, a park zdrojowy z nowoczesnymi obiektami sanatoryjnymi zapewnia doskonałe warunki do leczenia schorzeń reumatycznych, dermatologicznych i układu krążenia w spokojnej atmosferze roztoczańskiej przyrody.
Główne atrakcje turystyczne i aktywny wypoczynek
Gmina Horyniec-Zdrój oferuje doskonałe warunki do aktywnego wypoczynku dzięki położeniu na Roztoczu Wschodnim. Green Velo - Wschodni Szlak Rowerowy przechodzi przez gminę, łącząc najważniejsze atrakcje regionu. Trasa rowerowa po gminach Lubaczów i Horyniec-Zdrój (kolor niebieski) to pętla o długości niespełna 50 km, poprowadzona dobrymi, asfaltowymi i leśnymi drogami, oferująca znakomitą propozycję na całodzienną, rekreacyjną wycieczkę rowerową.
Czerwony szlak rowerowy "Nad Brusienką" to licząca 30 kilometrów, dość trudna trasa rowerowa poprowadzona przez najciekawsze miejsca w pobliżu uzdrowiska. Szlak jest wybitnie terenowy, biegnie gruntowymi, miejscami silnie piaszczystymi, leśnymi drogami przez gęste lasy, wśród starych cerkwi i kapliczek oraz dziesiątek kamiennych krzyży na starych cmentarzach.
Zielony szlak turystyczny na terenie gminy ma długość około 28 km i prowadzi od stacji PKP w Horyńcu-Zdroju do centrum miasta Narol. Szlak wiedzie przez zrewitalizowany Park Zdrojowy, gdzie można zobaczyć wykonany w 1928 roku przez miejscowego rzeźbiarza Grzegorza Kuźniewicza pomnik Wolności oraz cmentarz komunalny z mauzoleum Ponińskich.
Miłośnicy aktywnego wypoczynku mogą skorzystać z wypożyczalni rowerów w Gminnym Ośrodku Kultury, spacerować po Parku Zdrojowym z amfiteatrem i malowniczo wijącymi się wśród traw ścieżkami na estakadach, oraz korzystać z kijków nordic-walking. Dostępne są również wycieczki piesze i rowerowe po Roztoczu oraz autokarowe do Lwowa, Zamościa-Bełżca, Łańcuta-Leżajska, Przemyśla-Krasiczyna.
Czerwony szlak rowerowy "Nad Brusienką" to licząca 30 kilometrów, dość trudna trasa rowerowa poprowadzona przez najciekawsze miejsca w pobliżu uzdrowiska. Szlak jest wybitnie terenowy, biegnie gruntowymi, miejscami silnie piaszczystymi, leśnymi drogami przez gęste lasy, wśród starych cerkwi i kapliczek oraz dziesiątek kamiennych krzyży na starych cmentarzach.
Zielony szlak turystyczny na terenie gminy ma długość około 28 km i prowadzi od stacji PKP w Horyńcu-Zdroju do centrum miasta Narol. Szlak wiedzie przez zrewitalizowany Park Zdrojowy, gdzie można zobaczyć wykonany w 1928 roku przez miejscowego rzeźbiarza Grzegorza Kuźniewicza pomnik Wolności oraz cmentarz komunalny z mauzoleum Ponińskich.
Miłośnicy aktywnego wypoczynku mogą skorzystać z wypożyczalni rowerów w Gminnym Ośrodku Kultury, spacerować po Parku Zdrojowym z amfiteatrem i malowniczo wijącymi się wśród traw ścieżkami na estakadach, oraz korzystać z kijków nordic-walking. Dostępne są również wycieczki piesze i rowerowe po Roztoczu oraz autokarowe do Lwowa, Zamościa-Bełżca, Łańcuta-Leżajska, Przemyśla-Krasiczyna.
Główne zabytki
Cerkiew św. Paraskewy w Radrużu - najcenniejszy zabytek architektury drewnianej w regionie, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2013 roku. Cerkiew została wzniesiona około 1583 roku z drewna jodłowego i dębowego, reprezentując klasyczny typ trójdzielno-podłużnej, jednokopułowej cerkwi ruskiej. Wnętrze zachwyca unikalną polichromią z pierwszej połowy XVII wieku, ikonostasem (XVI-XVIII w.) oraz ołtarzami bocznymi. Zespół uzupełnia XVI-wieczna drewniana dzwonnica oraz kamienny mur z bramami, nadając całości charakter obronny.
Pałac Ponińskich - wybudowany w latach 1905-1912 przez Aleksandra Ponińskiego w miejscu dawnego dworu z XVII wieku. Przed I wojną światową zgromadzono w nim księgozbiór liczący ponad 40 000 tomów. Obecnie mieści się w nim sanatorium "Bajka", a jego historia związana jest z rodem Ponińskich, którzy przez ponad sto lat sprawili, że Horyniec stał się popularnym zdrojem i cenionym ośrodkiem kultury.
Teatr Dworski - zabytkowy budynek, w którym obecnie znajduje się Gminny Ośrodek Kultury i Punkt Informacji Turystycznej. Ponińscy jako mecenasi sztuki zapoczątkowali jego budowę, tworząc ważny ośrodek kulturalny. Barokowy zespół klasztorny Franciszkanów z XVIII wieku - kompleks z uwiecznionymi w rzeźbie postaciami św. Brata Alberta oraz Siostry Marii Bernardyny Jabłońskiej. Klasztor stanowi ważny punkt na mapie zabytków sakralnych regionu. Kościół zdrojowy pw. bł. Jakuba Strzemię oraz kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP - obiekty sakralne świadczące o bogatej tradycji religijnej uzdrowiska. Kaplica Matki Bożej w Nowinach Horynieckich - ukryta w bukowym lesie kaplica, znana od 1636 roku jako miejsce pielgrzymek. Obiekt pełni funkcję ważnego punktu kultu religijnego związanego z objawieniami Matki Bożej.
Cmentarz z mauzoleum Ponińskich - nekropolia z nagrobkami wykonanymi w wapieniu bruśnieńskim, wśród których uwagę przykuwa okazałe mauzoleum rodziny Ponińskich.
Pałac Ponińskich - wybudowany w latach 1905-1912 przez Aleksandra Ponińskiego w miejscu dawnego dworu z XVII wieku. Przed I wojną światową zgromadzono w nim księgozbiór liczący ponad 40 000 tomów. Obecnie mieści się w nim sanatorium "Bajka", a jego historia związana jest z rodem Ponińskich, którzy przez ponad sto lat sprawili, że Horyniec stał się popularnym zdrojem i cenionym ośrodkiem kultury.
Teatr Dworski - zabytkowy budynek, w którym obecnie znajduje się Gminny Ośrodek Kultury i Punkt Informacji Turystycznej. Ponińscy jako mecenasi sztuki zapoczątkowali jego budowę, tworząc ważny ośrodek kulturalny. Barokowy zespół klasztorny Franciszkanów z XVIII wieku - kompleks z uwiecznionymi w rzeźbie postaciami św. Brata Alberta oraz Siostry Marii Bernardyny Jabłońskiej. Klasztor stanowi ważny punkt na mapie zabytków sakralnych regionu. Kościół zdrojowy pw. bł. Jakuba Strzemię oraz kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP - obiekty sakralne świadczące o bogatej tradycji religijnej uzdrowiska. Kaplica Matki Bożej w Nowinach Horynieckich - ukryta w bukowym lesie kaplica, znana od 1636 roku jako miejsce pielgrzymek. Obiekt pełni funkcję ważnego punktu kultu religijnego związanego z objawieniami Matki Bożej.
Cmentarz z mauzoleum Ponińskich - nekropolia z nagrobkami wykonanymi w wapieniu bruśnieńskim, wśród których uwagę przykuwa okazałe mauzoleum rodziny Ponińskich.
Obiekty uzdrowiskowe i lecznicze
"Uzdrowisko Horyniec" Sp. z o.o.
ul. Sanatoryjna 3, 37-620 Horyniec-Zdrój | Tel: +48 16 631 30 88 | www.uzdrowisko-horyniec.com.pl
Największy kompleks sanatoryjny w uzdrowisku dysponujący 200 miejscami noclegowymi o zróżnicowanym standardzie. Posiada nowoczesną bazę zabiegową z unikalnym w skali kraju basenem leczniczym wypełnionym wodą siarczkowo-siarkowodorową, w którym prowadzone są ćwiczenia rehabilitacyjne. Obiekt jest w pełni przystosowany dla osób niepełnosprawnych.
Sanatorium Uzdrowiskowe "Bajka"
ul. Jana III Sobieskiego 3, 37-620 Horyniec-Zdrój | Tel: +48 16 631 30 44 | 121 miejsc noclegowych
Sanatorium mieści się w zabytkowym pałacu książąt Ponińskich, położone w ścisłym centrum Horyńca. Posiada w pełni wyposażoną bazę zabiegową połączoną bezpośrednio z częścią hotelową. Obiekt ukierunkowany jest na leczenie schorzeń narządu ruchu, chorób reumatologicznych i neurologicznych, osiągając 90-95% wskaźników poprawy stanu zdrowia pacjentów.
Centrum Rehabilitacji Rolników KRUS "Kresowiak"
ul. Sanatoryjna
Nowoczesny obiekt specjalizujący się w rehabilitacji leczniczej i leczeniu uzdrowiskowym chorób narządu ruchu i reumatycznych. Posiada krytą pływalnię "Wodny Świat" z basenem rehabilitacyjno-rekreacyjnym, zjeżdżalniami, jaskinią solną oraz sauną fińską.
"Uzdrowisko Horyniec" Sp. z o.o.
Kontakt
ul. Sanatoryjna 3, 37-620 Horyniec-Zdrój | Tel: +48 16 631 30 88 | www.uzdrowisko-horyniec.com.pl
Opis
Największy kompleks sanatoryjny w uzdrowisku dysponujący 200 miejscami noclegowymi o zróżnicowanym standardzie. Posiada nowoczesną bazę zabiegową z unikalnym w skali kraju basenem leczniczym wypełnionym wodą siarczkowo-siarkowodorową, w którym prowadzone są ćwiczenia rehabilitacyjne. Obiekt jest w pełni przystosowany dla osób niepełnosprawnych.
Dostępne zabiegi
Ponad 50 zabiegów leczniczych z zakresu balneoterapii, wodolecznictwa, elektro- i światłolecznictwa, kinezyterapii. Zabiegi borowinowe, kąpiele w wodzie siarczkowo-siarkowodorowej, masaże klasyczne, wibracyjne i podwodne, inhalacje, fizykoterapia, gimnastyka indywidualna i zbiorowa.
Sanatorium Uzdrowiskowe "Bajka"
Kontakt
ul. Jana III Sobieskiego 3, 37-620 Horyniec-Zdrój | Tel: +48 16 631 30 44 | 121 miejsc noclegowych
Opis
Sanatorium mieści się w zabytkowym pałacu książąt Ponińskich, położone w ścisłym centrum Horyńca. Posiada w pełni wyposażoną bazę zabiegową połączoną bezpośrednio z częścią hotelową. Obiekt ukierunkowany jest na leczenie schorzeń narządu ruchu, chorób reumatologicznych i neurologicznych, osiągając 90-95% wskaźników poprawy stanu zdrowia pacjentów.
Dostępne zabiegi
Kąpiele siarkowe, kwasowęglowe, perełkowe, okłady i kąpiele borowinowe, hydroterapia, masaże klasyczne, wibracyjne, mechaniczne i podwodne, fizykoterapia, laseroterapia, magnetoterapia, krioterapia, rehabilitacja ruchowa.
Centrum Rehabilitacji Rolników KRUS "Kresowiak"
Kontakt
ul. Sanatoryjna (brak pełnego adresu w źródle)
Opis
Nowoczesny obiekt specjalizujący się w rehabilitacji leczniczej i leczeniu uzdrowiskowym chorób narządu ruchu i reumatycznych. Posiada krytą pływalnię "Wodny Świat" z basenem rehabilitacyjno-rekreacyjnym, zjeżdżalniami, jaskinią solną oraz sauną fińską.
Dostępne zabiegi
Hydroterapia, termoterapia, fizykoterapia, kinezyterapia, masaż leczniczy, zabiegi z wykorzystaniem wód siarczkowo-siarkowodorowych i borowiny typu niskiego z miejscowych złóż.
Kompleksowa lista dostępnych zabiegów leczniczych
Balneoterapia i hydroterapia:
- Kąpiele w wodzie siarczkowo-siarkowodorowej (49,60 mg/l siarkowodorów)
- Kąpiele kwasowęglowe suche
- Kąpiele perełkowo-ozonowe
- Kąpiele wirowe nóg i rąk
- Masaże podwodne automatyczne
- Natrysk szkocki
Peloidoterapia (zabiegi borowinowe):
- Okłady borowinowe całkowite i częściowe
- Kąpiele borowinowe całościowe
- Okłady parafinowe
- Fasony siarkowe
Masaże lecznicze:
- Masaże klasyczne całego kręgosłupa i częściowe
- Masaże kończyn dolnych i górnych
- Masaże wibracyjne i mechaniczne
- Masaże limfatyczne ręczne
- Masaże relaksacyjne
- Masaże gorącymi kamieniami
Kinezyterapia i rehabilitacja:
- Gimnastyka lecznicza indywidualna i grupowa
- Kinezyterapia w basenie rehabilitacyjnym
- Gimnastyka przyrządowa
- Ćwiczenia w basenie z wodą siarczkowo-siarkowodorową
Fizykoterapia:
- Elektrolecznictwo (jonoforeza, diadynamik, terapuls, galwanizacja, elektrostymulacja)
- Światłolecznictwo (lampy Sollux i Solaris)
- Laseroterapia i magnetoterapia
- Ultradźwięki i krioterapia miejscowa
Inhalacje i terapie oddechowe:
- Inhalacje z wodami mineralnymi
- Haloterapia w jaskiniach solnych
Krenoterapia:
- Kuracja pitna wodą siarczkowo-siarkowodorową „Róża”
- Kuracja pitna wodą źródlaną „Horynianka”
Wody lecznicze - skład chemiczny:
Woda siarczkowo-siarkowodorowa „Róża”:
- Zawartość siarkowodorów: 49,60 mg/l
- Odczyn zasadowy
- Woda słabozmineralizowana
- Działanie keratolityczne i keratoplastyczne na skórę
- Wydobywana z odwiertów Róża III i Róża IV
Woda źródlana „Horynianka”:
- Wydobywana z ujęcia podziemnego S-1
- Woda naturalna o wysokiej jakości
- Wykorzystywana do krenoterapii i produkcji butelkowanej
- Pochodzenie: złoże „Podemszczyzna” (jedno z największych w Polsce)
- Typ: borowina typu niskiego
- Właściwości: unikalne działanie termiczne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne
- Skład: białka, cukry, aminokwasy, celuloza, substancje humusowe, sole mineralne
- Południoworoztoczański Park Krajobrazowy – teren o wyjątkowych walorach przyrodniczych
- Park Zdrojowy – zrewitalizowany w 2015 roku kompleks z amfiteatrem, ścieżkami na estakadach, pijalnią wód
- Obszary leśne – bogate kompleksy lasów bukowych i mieszanych z dobrze rozwiniętą siecią szlaków turystycznych
